Türkiye yabancı yatırımcılar için oldukça uygun bir iklim sunmaktadır. Özellikle Körfez bölgesi ve diğer Arapça konuşan ülkeler bakımından, Türkiye’nin AB’ye yakınlığı ve AB ülkeleriyle ikili ticari ilişkileri büyük önem taşımaktadır. Ayrıca, Türkiye’nin AB ile imzalamış olduğu Gümrük Birliği anlaşması dünyanın en büyük ve zengin pazarlarından birine gümrüksüz erişim imkanı sağlamaktadır. Makul döviz kuru, uygun iş gücü maliyeti ve iyi eğitimli nüfus da hesaba katıldığında Türkiye’de yapılacak herhangi bir yatırım, AB’ye de ihracat kolaylığı sayesinde, oldukça karlı olabilecektir.
Türkiye'de iş kurmayla ilgili bilinmesi gereken ilk husus Türk Ticaret Kanunu’nda iş kurma ve hisse aktarımında eşitlik ilkesidir. Yani yatırımcının uyruğu hangi ülke olursa olsun, Türk makamları nezdi eşit muameleye tabi tutulacaktır.
Ayrıca, Türkiye’de iş kurmak oldukça hızlı bir süreçtir. OECD rakamlarına göre Türkiye’de iş kurmak sadece 7 gün sürmektedir. Aynı zamanda Türkiye dünyada iş yapma kolaylığı listesinde de 33. sıradadır.
İş kurmak için atılması gereken adımlardan önce Türkiye’de faaliyet gösteren şirketlerin yapısına bir göz atmak faydalı olacaktır. Bu bilgiler sayesinde faaliyet alanınıza göre istediğiniz yapıda şirketi seçip kurabilirsiniz.
Türk Ticaret Kanunu’nda Şirket Türleri
Türk Ticaret Kanunu’nda tarif edilmiş 5 şirket türü vardır. Bunlar arasında tüzel kişiliği olanlar:
- Anonim Şirketi
- Limited Şirket
- Kooperatif
ve Tüzel Kişiliği olmayanlar:
- Kolektif Şirket
- Komandit Şirket şeklindedir.
Diğer tüm ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de en yaygın şirket türleri Anonim ve Limited Şirketlerdir. Türkiye’de faaliyet gösteren şirketlerin %82’si Limited, %13’ü Anonim ve %4’ü Kooperatif şirketlerdir.
Türkiye’deki tüm şirketler %20 oranında belirlenmiş olan kurumlar vergisine tabidir.
Türkiye’de İş Kurarken Atılması Gereken Adımlar
Kurucunun uyruğu fark etmeksizin, Türkiye’de şirket kuruluş süreci harca tabi değildir.
1- Şirket Sözleşmesi’nin Hazırlanması
Bu aşmada şirket kurucuları ya da temsilcileri https://mersis.gtb.gov.tr/ isimli internet sitesine girerek üye olup süreci başlatmalıdır. Şirket Sözleşmesi hazırlanırken yabancıların pasaport numaralarını ibraz etmelidir. Bunun öncesinde aynı zamanda herhangi bir vergi dairesine giderek bir vergi numarası da almaları gerekir. Aynı zamanda Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne de kayıt yapılması gerekmektedir.
Sözleşme sistem üzerinden Notere iletileceğinden, bilgisayar çıktısı alma ihtiyacı yoktur.
2- Şirket Yetkilileri’nin İmza Sirküleri
Şirketi resmi makamlar nezdinde temsil etmeye yetkili olacak kişiler imza beyannamelerini ilgili makamlara tasdik ettirmelidir. Bu tasdik işleme Türkiye’de bulunan herhangi bir Ticaret Sicil Müdürlüğünce yapılabilir.
3- Rekabet Kurumu Payı
Şirket sermayesinin %0.04’ü Rekabet Kurumu adına banka hesabına yatırılmalıdır. Ayrıca eğer bir Anonim Şirket kurulacaksa sermayenin %25 kayıt öncesi bir şirket adına açılacak bir banka hesabına yatırılmalıdır.
4- Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne Başvuru
Kayıt sürecini tamamlamak için kurucular tüm gerekli belgeler ile Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne başvurmalıdır. Anonim ve Limited şirketlerin ayrıca ticari defterlerini de tasdik ettirmeleri gerekmektedir.
Bahsedilmesi gereken bir diğer işletme tipi ise gelir vergisine tabi olan şahıs şirketleridir. Bu tür işletmelerin daha az sermaye ihtiyacı ve diğer gereklilikler bakımından bazı avantajları bulunmaktadır. Tıpkı diğer şirketler gibi şahıs şirketleri de yabancılar tarafından kurulabilir. Danışmanlık faaliyetleri ve küçük işletmeler için uygun bir yöntemdir. Komandit ve Kolektif şirketler istendiği takdirde şahıs şirketi olarak kurulabilir.
Türkiye’de banka hesabı açmak oldukça kolay bir işlemdir. Oturum izni olan yabancılar oturum ya da çalışma izni numarası, oturum izni olmayan yabancılar ise şirket için alacaklar vergi numarası, pasaport numarası ile bir bankada hesap açabilir. Aynı zamanda bir şubeye gitmeden internet üzerinden de banka hesabı açmak mümkündür. İş bankası, Garanti BBVA, Yapı Kredi gibi bankalar tüm Türkiye çapında şubeleri olan önde gelen bankalardandır.
Türkiye’de tüm resmi kurum ve kuruluşlarda çalışan personelin önemli bir kısmı İngilizce konuşabiliyor olsa da, bir miktar Türkçe bilmek işletmenin kuruluş sürecinde oldukça faydalı olacaktır. Bu, şirket kurucusunun tüm süreci iyi bir şekilde anlamasını ve karşıtlarıyla etkin bir iletişim kurmasının sağlayacaktır. Öte yandan, tüm Türkler bir yabancının dillerini konuşuyor olmasından oldukça memnuniyet duyacaktır.
Bu kapsamda Türkiye’deki yaşam hakkında fikir sahibi olmanın da önemli kazanımları söz konusu olabilir. Bunun sağlamanın en önemli yollarından biri de Türkiye’deki gelenek ve görenekler hakkında bilgi sahibi olmaktır. Bu konuda kapsamlı bilgiye linkten ulaşabilirsiniz: https://turacoon.com/en/blogs/customs-and-manners-in-turkey
Yatırım Yoluyla Vatandaşlık
Türkiye’de iş kurmanın en iyi yanlarından biri Türk vatandaşlığı kazanma imkanı sağlamasıdır. Yatırım yoluyla Türk vatandaşı olanın bazı yolları:
- En 50 kişiye istihdam sağlamak
- 500.000 ABD Doları tutarında sabit sermaye yatırımı yapmak
- Türkiye’de bulunan bir bankaya 500.000 ABD Doları yatırmak
- 500.000 ABD Doları tutarında sermayeli yatırım ortaklığı kurmak
Teşvikler
Türkiye oldukça canlı bir ekonomisi olan dinamik ve gelişmiş bir ülkedir. Aynı zamanda dünyadaki en büyük 20 ekonomiden biridir. Öte yandan, genç iş gücü, güçlü talebi ve uluslararası pazarlara erişimi sayesinde Türkiye’de iş kurmak yabancılar için her geçen gün daha da cazip bir hale gelmektedir. Bu yazıda, Türkiye’de iş kurmak için bilinmesi gerekenler ve atılacak adımlar hakkında önemli bilgiler paylaşacağız.
Türkiye Hükümeti de Türkiye’ye gelen yabancı yatırımı artırmak amacıyla oldukça önemli teşvikler sağlamktadır. Bu teşviklerden bazıları, Gümrük Vergisi Muafiyeti, KDV Muafiyeti, Kurumlar Vergisi İndirimi, Sosyal Güvenlik Prim Desteği, Arazi Tahsisi, Faiz Oranı Desteği vb. Konu hakkında detaylı bilgiye linkten ulaşılabilir.
Sonuç olarak, Türkiye’de iş kurmak oldukça kolay ve birçok avantajı da beraberinde getiren bir işlemdir. Çoğu yabancı hizmet sektörüne odaklansa da, Türkiye’deki herhangi bir sektör, uyruğundan bağımsız olarak tüm akıllı girişimciler için oldukça cazip bir yatırım fırsatıdır.
