Türkiye gelişmekte olan bir ülkedir. Ve gelişme için yer olması, fırsat için de yer olması anlamına gelir. Bir yabancı olarak bu büyüyen ekonominin bir parçası olmak istiyorsanız şanslısınız! İster Türkiye'nin mükemmel restoranlarından birinde dünyaca ünlü bir şef olmak, ister bir işletme sahibi olmak ve kendi restoranınızı veya kafenizi açmak, ya da yeteneklerinizi başka bir yere götürüp profesör, doktor veya herhangi bir şey olmak! Seçenekler sonsuzdur. Ama elbette bu karar masaya pek çok ek soru getiriyor: Türkiye'de bir X ne kadar kazanıyor? Çalışma iznim olması gerekiyor mu? Türkiye'de çalışma iznimi nasıl alabilirim? Ne kadar sürer? Türkiye'de yabancı olarak kendi işimi nasıl kurabilirim? Genel olarak Türkiye'de yaşamanın maliyeti nedir? Sorular sonsuzdur ve bu kılavuz temelleri anlamanıza ve öğrenmenize yardımcı olabilir.
Öncelikle yabancı bir ülkede çalışmanın en önemli yönü: Çalışma İzni. Çalışma izni olmadan başka bir ülkede çalışmak mümkün değildir ve Türkiye de bu konuda istisna değildir. Ama neyse ki, Türkiye'de çalışkan insanları ödüllendiren benzersiz bir sistem var; Turkuaz Sistem. ABD'deki Green Card'a benzer, Türkiye'de çalışmak isteyen yabancılara bilim adamı, sporcu, sanatçı veya Türkiye için değerli olabilecek istisnai bir kişi olarak veren liyakate dayalı bir sistemdir. Süresiz çalışma iznine ve hatta vatandaşlık haklarına sahip olmaya kadar da ilerleyebilir.
Turkuaz Kart'a kimler hak kazanacak?
- Eğitim düzeyleri, ücretleri, mesleki bilgi ve deneyimleri, bilim ve teknolojiye katkıları ve benzeri nitelikleri açısından yüksek nitelikli işgücü olarak kabul edilenler
- Yatırım veya ihracat düzeyi, istihdam vb. Açısından yüksek nitelikli yatırımcı olarak kabul edilenler
- Bilimsel ve teknolojik gelişime katkıda bulunan, uluslararası düzeyde stratejik çalışma ve araştırmalar yapan bilim adamları veya araştırmacılar
- Uluslararası düzeyde kültürel, sanatsal veya sportif faaliyetler açısından başarılı olanlar
- Türkiye'nin veya Türk kültürünün uluslararası tanınırlığına veya tanıtımına katkıda bulunan ve Türkiye'nin ulusal çıkarlarıyla ilgili konularda uluslararası düzeyde faaliyet gösteren kişiler.
Kart sahiplerine tanınan haklar ve yükümlülükler:
- Süresiz çalışma izinlerine sahip olacaklar,
- Askerlikten muaf tutulacaklar,
- Seçme ve seçilme hakkından yararlanamayacaklar
- Türkiye'de ikamet, seyahat, çalışma, yatırım, ticari faaliyet ile ilgili olarak Türk vatandaşları için geçerli olan mevzuata tabi olacaklar,
- Üç yıllık geçiş süresinin sonunda kendileri ve yakınları, milli güvenlik ve kamu düzeni açısından herhangi bir engel bulunmamak kaydıyla Türk vatandaşlığını kazanabilecekler.
Daha detaylı ve kesin bir cevap için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın internet sitesinden güncel bilgilerin araştırılması tavsiye edilir.
Her ülkede olduğu gibi Türkiye'de de maaşlar farklı kariyer, farklı pozisyonlar ve farklı niteliklere göre değişiklik gösterecektir. Türkiye'de çalışan bir kişi genellikle ayda 7,830 TL kazanıyor. Maaşlar 1.980 TL (en düşük ortalama) ile 35.000 TL (en yüksek ortalama, gerçek maksimum maaş daha yüksektir) arasında değişmektedir. Bir veya daha fazla yabancı dil konuşmak, maaşınızda da artış anlamına gelebilir! Yabancı işçiler için neredeyse her zaman durum böyledir. Yabancı dil konuşma artısının yanı sıra, Türkiye'deki çalışanların her 18 ayda yaklaşık % 8'lik bir maaş artışı gözlemlemesi muhtemeldir. En çok kazandıran ilk 10 kariyere bakarsak, şaşırtan bir liste olmadığını görürüz. Verilere göre, Türkiye'de doktorlar ayda ortalama 29.100 TL ile en yüksek ücretli meslek grubudur. CEO'lar da ortalama 17.500 TL maaşla iyi ücret alıyor denebilir. CFO'lar (16.300 TL), ortodontistler (15.700 TL), profesörler (14.000 TL) ve pazarlama direktörleri (10.500 TL) yabancı işçilere oldukça açık olabilecek en yüksek ücretli meslekler arasındadır. Bu sayıların ortalama olduğunu ve zaman ve deneyimle çok daha fazla olabileceğini bir kez daha not etmekse önemlidir.
Bu yüksek vasıflı işlere ek olarak, turizm ve otelcilik gibi alanlarda da yabancı işçiler için çok açık bir pazar var. Ancak Türkiye'de yaşamak ve çalışmakla birlikte yaşam masrafları da beraberinde geliyor. Türkiye'de nasıl ev kiralanacağını, fiyatları ve temel geçim maliyetlerini zaten ele aldık, ancak büyük olasılıkla diğer para birimleri yerine TRY ile maaş kazandığınızı düşündüğünüzde durum biraz farklı olabilir. Şehir merkezinde 1 yatak odalı bir dairenin ortalama kirası 1.541,71 TL iken, biraz toplama yaparsak İstanbul'da yüksek yaşam şartlarında yaşayan biri için aylık yaşam maliyetini 9.129,65 TL olarak özetleyebiliriz. Bu, yukarıda belirtilen mesleklerden herhangi birinde çalışıyorsanız şehrin kalbinde oldukça rahat bir yaşama yol açabileceği anlamına gelir. Türkiye'nin nispeten daha küçük şehirlerinde (buralar aynı zamanda kumlu plajları ve güzel havaya sahip sahil kasabası olan yerler) yaşamayı tercih ederseniz, bu fiyat çok daha düşük olabilir! Tüm detaylar aynı tutularak yaşama maliyeti İzmir'de 7.588,84 TL, Antalya'da 6.882,76 TL, Muğla'da 6.042,74 TL. Türkiye'de yüksek bir yaşam standardına sahip olmak çok pahalı değil, özellikle de daha sessiz ve daha küçük bir şehre taşınma şansınız varsa.
Türkiye gelişmekte olan bir ülkedir. Ve gelişme için yer olması, fırsat için de yer olması anlamına gelir. Bir yabancı olarak bu büyüyen ekonominin bir parçası olmak istiyorsanız şanslısınız! İster Türkiye'nin mükemmel restoranlarından birinde dünyaca ünlü bir şef olmak, ister bir işletme sahibi olmak ve kendi restoranınızı veya kafenizi açmak, ya da yeteneklerinizi başka bir yere götürüp profesör, doktor veya herhangi bir şey olmak! Seçenekler sonsuzdur. Ama elbette bu karar masaya pek çok ek soru getiriyor: Türkiye'de bir X ne kadar kazanıyor? Çalışma iznim olması gerekiyor mu? Türkiye'de çalışma iznimi nasıl alabilirim? Ne kadar sürer? Türkiye'de yabancı olarak kendi işimi nasıl kurabilirim? Genel olarak Türkiye'de yaşamanın maliyeti nedir? Sorular sonsuzdur ve bu kılavuz temelleri anlamanıza ve öğrenmenize yardımcı olabilir. Türkiye'deki güncel fiyatları daha iyi anlayabilmek için daha da detaylı bilgi alabiliriz. Orta sınıf bir restoranda iki kişilik 3 çeşit yemek yaklaşık 150 TL'dir. İki haftada bir restorana gitmek ayda 300 TL anlamına gelir. Her biri bir kilo veya litrelik temel yiyeceklerden oluşan bir alışveriş sepeti ile; süt (6,60 TL), pirinç (12,53 TL), kıyma (76,18 TL), tavuk fileto (26,96 TL), peynir (47,76 TL), elma (6,62 TL), portakal (7,04 TL), domates (6,43 TL), patates (2,97 TL), soğan (2,89 TL), marul (4,79 TL) vb. ürünlerden alındığında hepsi yaklaşık 200 küsür TL'ye eşittir. Bu, her ay en az 800 TL değerinde market alışverişi yapıldığı anlamına gelir, bu da alkol veya sigara tüketicisi iseniz çok daha yükseğe çıkabilir. Alkol ve tütün fiyatları vergiler nedeniyle çok daha yüksek. Bu fiyatlar değişebilir, ancak Getir ve YemekSepeti BanaBi gibi uygulamaları kullanarak kontrol edebilirsiniz, bunlar meşgul olduğunuzda veya sadece yorgun olduğunuzda çok kullanışlı olabilen yiyecek ya da market ürünü teslimatı yapan ana uygulamalardır. Bu uygulamaların aynı zamanda yemek dağıtım hizmetleri olduğunu ve teslimat ve depolama ücretleri dikkate alındığında fiyatların normalden biraz daha yüksek olabileceğini unutmayın.
Türkler özellikle son 5-6 yıldır internetten alışveriş yapmayı çok seviyor. Daha ucuz, daha kolay ve sonsuz seçenek var. Fiyatlar enflasyon ve döviz kuru artışları nedeniyle yükseliyor, ancak yine de erişilebilir ve genellikle Avrupa veya ABD'den daha ucuz. Trendyol, muazzam kataloğu ve yıl boyunca süren indirimleriyle tartışmasız Türkiye'nin en büyük çevrimiçi alışveriş sitesidir, Türk halkı kıyafetlerini, elektronik eşyalarını ve temelde hayal edebileceğiniz her şeyi buradan satın almayı çok seviyor. Trendyol'da sade bir Nike spor ayakkabısı 300 TL'ye kadar düşük bir fiyatta olabilir ve basit bir jean ve tişört kombinasyonu 120 TL'ye kadar düşebilir. En sevdiğiniz markaya sahip olmak istiyorsanız, her zaman web sitelerini yeni gelenler için de kontrol edebilirsiniz. Ancak bu sitelerdeki fiyatların genellikle Trendyol fiyatlarından nispeten daha pahalı olduğunu unutmayın. H&M, Zara, Bershka, Pull and Bear gibi hızlı moda markalarının hepsi çok popüler ve uygun fiyatları var. Hala Trendyol’un menzilinde olmasa da takvimi takip edebilirseniz oldukça güzel indirimler yakalayabilirsiniz.
Mevcut durum başka bir ülkede seyahat etmeyi, çalışmayı ve vakit geçirmeyi zorlaştırsa da sonsuza kadar sürecek değil. İşler normale döndüğünde, Türkiye hala dünyanın her yerinden ülkenin sürekli büyüyen ekonomisine katkıda bulunabilecek insanları bekliyor olacak. Çalışma izni vermenin yollarını, hangi mesleğin ne kadar kazandığını ve farklı şehirler arasında yaşama maliyeti farklarını ele almaya çalıştık. İnternette bulunabilecek daha ayrıntılı numaralar vardır ve her zaman mevcut yasa ve yönetmeliklere bakmanız önerilir. Türkiye vizeleri hakkında daha fazla bilgiyi Türk Dışişleri Bakanlığı web sitesinde bulabilirsiniz. Daha sorunsuz bir günlük yaşam ve başarılı bir profesyonel yaşam için biraz Türkçe bilgisi edinmek istiyorsanız derslerimizi deneyin.
