Türkçede Tanışma ve Selamlaşma

Giriş

Türkçede tanışma ve selamlaşma için kullanılan bazı kalıplar vardır. Türkçeyi ve Türk kültürünü yakından tanıdığınız zaman bu kalıplara hakim olabilirsiniz.

Türk kültürü hakkında detaylı bilgi sahibi olmayan kişiler, özellikle selamlaşma faslına ilişkin olarak bilgi edinmek isterler. Türkçe öğrenen ya da öğrenmek isteyen herkesin bu kısım hakkında az çok fikri olmasında fayda vardır. Bu konuda daha detaylı bilgi sahibi olmak isterseniz Türk gelenek ve görenekleri hakkındaki blogumuza göz atabilirsiniz.

Türkçede Tanışma ve Selamlaşma

Türkçe’de tanışma ve selamlaşma diyalogları içinde bazı sözcük ve soru kalıpları kullanılır. Bu kalıpların resmi ve günlük olarak kullanım şekilleri vardır. Resmi kullanım şekli hem “siz” dili kullanımı hem de sözcüklerin sonlarına ilave edilen eklerle yapılır. “Adın ne?” ya da “Hoşgeldin” kalıpları günlük bir kullanım şekliyken, “Adınız ne?” ya da “Hoşgeldiniz” kalıpları resmi bir kullanım şeklidir. Bu yapılar tekil ve çoğul kişilere hitap edilirken kullanılır. 

Türkçe’de Belirli Selamlaşma Kalıpları (Nasılsınız? N’aber?)

Türkçede belli başlı selamlaşma kalıpları vardır. “Nasılsınız?” resmi ve çoğul, "Nasılsın?" ise günlük ve tekil kullanımdır. Bunlar dışında "N'aber?" sorusu özellikle de genç kesim arasında çok yaygın olarak kullanılır. Fakat bu soru, özünde sadece yaş ve ilişki bakımından birbirine yakın kişiler arasında kullanılabilir. “Siz” diye hitap edilen kişilere "N'aber?" denmesi Türk kültüründe hoş karşılanmaz. Ayrıca bu tabiri yabancı dillere çevrilmesi de zordur. Dolayısıyla Türkçe bilmeyen insanlara bu kalıbı tarif etmek biraz zor olabilir.  

Nasılsın	Sen dili
Nasılsınız	Siz dili
N'aber	Sokak ağzı

Türkçe’de “Siz” ve “Sen” Kalıplarını Ne Zaman Kullanmalıyız? 

Biriyle ilk defa tanışıyorsanız ya da bu kişiyi daha önceden hiç tanımıyorsanız; ya da tanıyor olsanız dahi samimiyetiniz yoksa, bu kişi sizden yaşça büyükse, bu kişi sizin öğretmeniniz, müdürünüz, patronunuzsa ya da yakın olmayan bir çalışma arkadaşınızsa bu kişiye “siz” diye hitap etmeniz daha uygun olur. Tanışılan kişiyle yakın bir ilişki içinde görüşmeye devam ediliyorsa artık bu kişiler arasında “sen” kullanımı başlar. Türklerde “büyüklere saygı” önemli bir değer olarak bilinir ve bu nedenle yaşça büyük kişilerle ilk kez tanışılıyor olsa bile kendilerinden küçüklere “sen” diye hitap edilmesi son derece normal karşılanır. Çocukların ise toplum içinde kendilerinden yaşça büyük olan kişilere “siz” denmesi beklenen bir durumdur; fakat aile içindeki büyüklere nasıl hitap edileceği ise aile içi ilişkilere bağlıdır.

Türkler Tanışma Aşamasında Neler Yaparlar? 

Her millet kendine özgü olan karakteristik bazı özellikler taşır. Türk milleti de geçmiş dönemlerden bu yana dinlerini, kültürlerini, inançlarını, yaşayış şeklini ya da coğrafyalarını değiştirmelerine rağmen yıllardır son derece sıcakkanlı ve samimi bir gelenek göreneğe sahiptir. Türkler tanışma aşamasında oldukça sıcak, samimi ve rahat hareketler sergilemekten hoşlanırlar. Genel olarak çizgilerini ve kültürlerini bozmadan uzun yıllardır hem yabancı milletten insanlarla hem de kendi aralarında yaşam sürdükleri insanlarla hep tanışma faslını bu şekilde geçirmişlerdir. 

Türk Kültür Tarihinde ve Günümüzde Selamlaşma  

Farklı milletlerin selamlaşma eylemleri hakkında araştırma yaptığınız zaman, karşılaşma esnasında iyi niyet gösteren, ayrılma esnasında ise ilahî esenlik dileyen sözlerin ya da sözcük öbeklerinin ağırlıklı olarak kullanıldığını görmeniz mümkündür. Bu durum; tarihin en erken zamanlarından itibaren gerek maddi (düşmanlık, soygun) gerek manevi tehlike (kötü ruhlar) ve bilinmezliklerle mücadele etmek amacıyla olarak insanların temel güvenlik gereksinimlerinin karşılanmasına dönük olan işlevsel tutumlarından kaynaklanmış olabilir. Bu doğrultuda selamlaşma faslı ve bu fasla bağlı olarak yapılan davranış kalıpları, sözcükler ve sözcük öbekleri bu tarihî süreçte farklı kültürlerde insanların birbirlerine “zarar vermeme” ya da birbirlerinden “zarar görmeme” anlayışı temel edinerek gelişmiş olduğu belirtilebilir. Bu bağlamda selamlaşma, insanlık kökeninin en eski dönemlerinden bu yana “barış” belirtisi taşıyan bir iletişim ve aynı zamanda bir davranış biçimi olarak kabul edilmiştir. Bu temelde de ortaya çıkmış ve gelişme göstermiştir.

Her toplum ve kültür, kendi iç dinamiklerinde meydana gelen istek ve ihtiyaçlarına göre belirlediği selamlaşma fasıllarını bir sisteme bağlamış ve bunu dil aracılığıyla kelimelere döküp kendilerine özgü olan selamlaşma şekillerini oluşturmuştur. Belirli bir işlevsel temel halinde başlayıp devam eden bu fasıllar, bunlara bağlı olarak ortaya çıkan davranış kalıpları, sözcükler ve öbekler, tarihî süreç içinde zaman zaman belirli değişim ve dönüşümlere uğrasalar bile varlıklarını uzun zaman boyunca  sürdürerek günümüze kadar ulaşmayı başarmıştır. 

Türk kültür tarihinde selamlaşma işleviyle kullanılmış olan, beden dili ve davranış şekilleri arasında yer alan başlıca selamlaşma yöntemlerini ise el sıkışmak, başı öne doğru eğerek saygı gösterisinde bulunmak, uzaktan el sallamak, elin baş tarafına götürülmesi, sağ eli göğsün hizasına götürmek, sarılmak, el sıkışmak ya da omuzları birleştirerek sarılmak, gülümsemek/göz kırpmak, başı hafif bir şekilde öne doğru eğmek ve el öpmek şeklinde sıralamak mümkündür. Bu doğrultuda Türk kültüründe davranış odaklı selamlaşma türlerinin, yoğun olarak “el” ve “baş” bölgeleri üzerinden gerçekleştirildiği görülür. Selamlaşmaya dönük olarak ayrıca “öpmek” eyleminin ise Türk kültürüne, yapı olarak biraz yabancı olduğu düşünülse de Türkler de öpmek eylemini genellikle uygular. 

Türkçede Tanışma Faslı  

Türkçede yeni biriyle tanışırken de kullanılan bazı kalıplar vardır. Bunların en geneli şu şekildedir; 

• Merhaba, ben Ayşe.  
• Merhaba, ben de Fatma.  
• Tanıştığıma memnun oldum.
• Ben de.

Türkçede Tanışma ve Selamlaşma

Bu kalıplar hemen hemen diğer dillerde de vardır. Bu nedenle tanışma ve selamlaşma kısmına hakim olmak son derece kolaydır. Bazen kültür özellikleri gereği tanışma sırasında el sıkışma gibi bedensel hareketler yapılması da son derece normaldir. Son yıllarda farklı amaçlarla Türkiye’ye gelen ve burada yaşam sürdüren yabancı uyruklu kişiler tarafından en fazla merak edilen konu aslında tanışma kısmıdır. Türkçeye hakim olmayan kişiler için bu kısmı uygulamak ilk etapta biraz zor gelebilir. Fakat sanıldığı kadar zor bir durum kesinlikle değildir.  

Türkçede Selamlaşma ve Tanışma Faslı İçin Dil Öğreniminin Yeri  

Özellikle yabancı ülkelerden gelen kişilerin, Türkiye’deki yaşam kültürüne adapte olması biraz zor olabilir. Fakat dil öğrenmeye başlayarak ardından kültür hakkında da bilgi sahibi olma şansınız vardır. Turacoon yabancı ülkelerden gelmek isteyen ya da Türkiye’de yaşayıp dil bilmeyen kişilere Türkçe öğretmeyi amaç edinmiş bir programdır. Anadili Türkçe olan pek çok hocanın yer aldığı platformda dilediğiniz zaman ders alarak dilediğiniz zaman pratik yaparak Türkçe öğrenmeniz mümkündür. Türk hocalardan ders almanız Türk kültürüne hakim olmanız için de iyi bir avantaj olabilir. Turacoon ailesine katılarak kendi planınızı kendiniz belirleyip dil öğrenimi için gerekli adımları atabilirsiniz. Bu sayede hem Türk kültürüne hakim olabilir hem de Türkçe öğrenebilirsiniz.