Kiralık ev var mı?
"-lı, -sız, -lık yapım ekleri"
NELER ÖĞRENECEKSİNİZ?
Bu dersin sonunda;
- "-lı, -sız, -lık" yapım eklerinin özelliklerini ve kullanımını öğreneceksiniz.
Aşağıdaki kelimeleri okuyunuz ve öğretmeninizle birlikte tekrar ediniz.
Kelime Öğreniyorum
- kulaklık
- tuzlu
- ağaçlık
- neşeli
- dostluk
- öfkeli
- güvenlik
- tatsız
- akılsız
- güçsüz
DİL BİLGİSİ
Aşağıdaki tabloyu öğretmeninizle birlikte inceleyin. Anlamadığınız yerleri öğretmeninize sorun.
-lı Yapım Eki
NOT!
- İsim + (-lı, -li, -lu, -lü)
- a, ı : -lı / e, i : -li / o, u : -lu / ö, ü : -lü
|
| 1) İnsanların nereli (ülke, şehir ) olduğunu belirtir. Örnekler: Türkiyeli, Katarlı, Ürdünlü, Kahireli, İstanbullu, Bağdatlı |
| 2) Varlıkların niteliğini bildirir. Sıfat yapar. Örnekler: bilgili insanlar, yağışlı hava, mutlu çocuklar, sütlü kahve |
| 3) Medenî durumu belirtir. Örnekler: evli, nişanlı, sözlü |
1. ETKİNLİK
Boşlukları uygun "-lı, -li, -lu, -lü" ekleriyle doldurunuz.
1) Yağmurlu havalarda şemsiyemi mutlaka yanıma alırım.
2) Markette sebzeler ve meyveler pahalı.
4) Teyzem yağlı ve şekerli gıdaları yemiyor.
5) Annem, üç odalı ve bahçeli bir ev istiyor.
6) Dayım uzun boylu ve güçlü biridir.
7) Üzümlü keki çok severim.
2. ETKİNLİK
Cümleleri aşağıdaki uygun kelimelerle tamamlayınız.
- sağlıklı
- eğlenceli
- kirli
- sisli
- gürültülü
- şekerli
1) Biz sağlıklı bir yaşam için spor yapıyoruz.
2) Sisli havalarda arabayı daha dikkatli kullanırım.
3) Kirli elbiseleri çamaşır makinesine koy, lütfen!
4) Okul gezileri genellikle eğlenceli olur.
5) Dedem epeydir şekerli çay içmiyor.
6) Kalabalık ve gürültülü yerleri sevmiyorum.
DİL BİLGİSİ
Aşağıdaki tabloyu öğretmeninizle birlikte inceleyin. Anlamadığınız yerleri öğretmeninize sorun.
-sız
NOT!
- İsim + (-sız, -siz, -suz, -süz) : Bu ek “-lı, -li, -lu, -lü” nün olumsuzudur.
- a, ı : -sız / e, i : -siz / o, u : -suz / ö, ü : -süz
|
| Örnekler: bilgili - bilgisiz / akıllı - akılsız / mutlu - mutsuz / güçlü - güçsüz |
- NOT!
- “-li” ekini almış her kelimenin “-siz” ile olumsuzu yapılmaz.
- şehirli X şehirsiz : Yanlış
- nişanlı X nişansız : Yanlış
- mavili X mavisiz : Yanlış
3. ETKİNLİK
Boşlukları uygun "-sız, -siz, -suz, -süz" ekleriyle doldurunuz.
1) Çayı şekersiz içiyorum.
2) Su borusu patladı, köy bir hafta susuz kaldı.
3) Burası güzel ama bakımsız bir bahçeydi.
4) Mobilyasız bir eve taşındık.
5) Bilgisiz ve hoşgörüsüz insanlarla anlaşmak zordur.
4. ETKİNLİK
Boşlukları aşağıdaki uygun kelimelerle tamamlayınız.
- olumsuz
- evsiz
- gözlüksüz
- başarısız
- çaresiz
- plansız
- sessiz
1) Burası hastane, sessiz olalım lütfen!
2) Gazeteyi gözlüksüz okumakta zorlanıyorum.
3) Depremden sonra birçok aile evsiz kaldı.
4) Olumsuz davranışlardan çocuklar çok etkilenir.
5) İnsanlar bazen kendini çaresiz hissederler.
6) Plansız çalışan öğrenciler başarısız olur.
DİL BİLGİSİ
Aşağıdaki tabloyu öğretmeninizle birlikte inceleyin. Anlamadığınız yerleri öğretmeninize sorun.
-lık
NOT!
- İsim + (-lık, -lik, -luk, -lük) : Meslek, makam/kurum, alet, yer isimleri, soyut isimler ve sıfat yapar.
- a, ı : -lık / e, i : -lik / o, u : -luk / ö, ü : -lük
|
| 1) Meslek isimleri yapar. Örnekler: öğretmenlik, eczacılık, doktorluk, demircilik, mimarlık, memurluk |
| 2) Makam ya da kurum isimleri yapar. Örnekler: valilik, kaymakamlık, muhtarlık, rektörlük, başbakanlık |
| 3) Alet isimleri yapar. Örnekler: kulaklık, kalemlik, tuzluk, gözlük |
| 4) Yer isimleri yapar. Örnekler: sazlık, sebzelik, odunluk, kömürlük |
| 5) "Bir şey için" anlamına gelen sıfatlar yapar. Örnekler: yazlık ev, kışlık elbise, mevsimlik işçi, elbiselik kumaş, turşuluk salata |
| 6) Soyut isimler yapar. Örnekler: iyilik, kötülük, güzellik, çirkinlik, gençlik, yaşlılık, cömertlik, insanlık |
- NOT!
- "-lık, -lik, -luk, -lük" eklerinden sonra ünlü harflerle başlayan bir ek gelirse "-k =-ğ" ye dönüşür.
- kalemlik+i = kalemliği / gözlük+üm = gözlüğüm
5. ETKİNLİK
Boşlukları uygun "-lık, -lik, -luk, -lük" ekleriyle doldurunuz.
1) Ben bir mühendisim ama çiftçilik yapıyorum.
2) Nesibe'nin üzerinde pembe bir gecelik var.
3) İnsanlar, piknik yapmak için ağaçlık alanları tercih eder.
4) Kitaplığı salonun köşesine koymak istiyorum.
5) Özgürlük en temel insan hakkıdır.
6) Şu tuzluğu bana verebilir misin?
7) Evin aylık kirası ne kadar?
- NOT!
- Bazı kelimelere "-sız" yapım ekinden sonra "-lık" yapım eki gelebilir. Örnek: bilgisizlik, sabırsızlık, anlamsızlık, sonsuzluk, yolsuzluk, susuzluk, parasızlık vb.
6. ETKİNLİK
Boşlukları aşağıdaki uygun kelimelerle tamamlayınız.
- heyecanlı heyecanlı
- işsiz
- anahtarlık
- hastalık
- havuzlu
1) Biz İzmir'de havuzlu bir villada oturuyoruz.
2) Hastalık, dünyaya çok hızlı yayıldı.
3) Ablam yeni evimiz için güzel bir anahtarlık almış.
4) Fabrika iflas etti, insanlar işsiz kaldı.
5) Okulun ilk günü tüm öğrenciler çok heyecanlıydı.
7. ETKİNLİK
Aşağıdaki diyaloğu dinleyiniz ve soruları cevaplayınız.
Abdullah :
Merhaba, kiralık daireniz var mı?
Emlakçı :
Hoş geldiniz. Evet, kiralık dairelerimiz var? Nasıl bir daire arıyorsunuz?
Abdullah :
Şehir merkezinde, 2 odalı, klimalı ve mobilyalı bir daire arıyorum.
Emlakçı :
Tamam, şehir merkezinde, bir sitede 2 odalı ve klimalı bir dairemiz var ama mobilyasız.
Abdullah :
Kiralık daire kaçıncı katta?
Emlakçı :
Evet, asansörlü? Ayrıca sitenin güvenlik görevlisi ve temizlik görevlisi var.
Abdullah :
Kirası ne kadar?
Emlakçı :
Aylık bin beş yüz lira.
Abdullah :
Tamam, bu daireyi görebilir miyim?
Emlakçı :
Tabii, site buraya çok yakın, hemen gidelim.
Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1) Abdullah kaç odalı bir daire kiralamak istiyor?
- bir odalı
- iki odalı
- üç odalı
2) Abdullah nasıl bir daire kiralamak istiyor?
- Şehir merkezinde mobilyalı ve ucuz bir daire
- Şehir merkezinde ve okula yakın bir daire
- Şehir merkezinde, klimalı ve mobilyalı bir daire
- Aylık bin beş yüz lira
- Aylık bin yedi yüz elli lira
- Aylık iki bin lira
4) Site ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
- Sitede güvenlik görevlisi vardır.
- Sitede yüzme havuzu vardır.
- Sitede temizlik görevlisi vardır.
8. ETKİNLİK
Aşağıdaki konular/sorular ile ilgili öğretmeninizle konuşunuz?
- Nasıl bir evde oturmak istersiniz? (Müstakil, köy evi, apartman dairesi, site, villa )
- Kaç odalı, klimalı/klimasız, mobilyalı/mobilyasız, bahçeli/bahçesiz, havuzlu/havuzsuz, balkonlu/balkonsuz vb.)
9. ETKİNLİK
Aşağıdaki metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız.
Benim adım Kerem, İstanbulluyum. 32 yaşındayım ve evliyim. Ben kısa boylu ve biraz da kiloluyum. Kahverengi gözlü, kısa saçlı ve bıyıklıyım. Her gün sakal tıraşı olurum. Tıraşsız işe gitmem. Büyük bir otelde aşçılık yapıyorum. Otelimize genellikle Katarlı, Arabistanlı, Tunuslu ve Mısırlı turistler geliyor. Çoğunlukla baharatlı, zeytinyağlı ve etli yemekler yapıyorum. Bazı müşteriler için sebzeli yemekler yapıyorum. Bunlar az kalorili, etsiz ve yağsız yemekler. Ayrıca çeşitli tatlılar yapıyorum. Turistler daha çok sütlü tatlıları tercih ediyor. Biraz Arapça biliyorum. Turistlerle iyi anlaşıyorum. İşimi çok seviyorum.
Aşağıdaki soruları metne göre cevaplayınız.
5) Otele genellikle nereli turistler gelmektedir?
Otele genellikle Katarlı, Arabistanlı, Tunuslu ve Mısırlı turistler gelmektedir.
10. ETKİNLİK
Aşağıdaki konularla ilgili cümleler yazınız.
- Nerelisiniz?
- Ne iş yapıyorsunuz?
- Fiziksel özelliklerinizle ilgili cümleler yazınız. (Uzun boylu, mavi gözlü, kısa saçlı vb.)
- Ne tür yemekler yaparsınız / seversiniz?
.................................................................................................
.................................................................................................
.................................................................................................
.................................................................................................
.................................................................................................
У вас закінчилися безкоштовні пробні уроки.Підпишіться зараз, щоб продовжувати вивчати турецьку!
Зареєструйтесь зараз
