Nasıl kilo verdin?
"-arak, -a... -a" ekleri ve bence/bana göre/-e göre yapıları
NELER ÖĞRENECEKSİNİZ?
Bu dersin sonunda;
- "-arak, -a ...-a" eklerinin özellikleri ve kullanımlarını öğreneceksiniz.
- bence / bana göre / -e göre yapılarının özelliklerini ve kullanımlarını öğreneceksiniz.
Aşağıdaki kelimeleri okuyunuz ve öğretmeninizle birlikte tekrar ediniz.
Kelime Öğreniyorum
- tavsiye
- zıplamak
- planlı
- hoplamak
- hata
- horlamak
- kredi
- kilo almak
- borç
- kilo vermek
- dağınık
- zayıflamak
DİL BİLGİSİ
Aşağıdaki tabloyu öğretmeninizle birlikte inceleyin. Anlamadığınız yerleri öğretmeninize sorun.
"-arak" eki
NOT!
- Fiil + (y)arak / (y)erek
- (-arak / -erek ): Cümledeki işin “nasıl” yapıldığını belirtir.
- a, ı, o, u : -arak e, i, ö, ü : -erek
|
| Koştu ve geldi. = Koşarak geldi. |
| Güldü, cevap verdi. = Gülerek cevap verdi. |
| Ben öğretmeni dikkatli dinliyorum. Not alıyorum. = Ben öğretmeni dikkatli dinleyerek not alıyorum. |
1. ETKİNLİK
Aşağıdaki diyalogları okuyunuz.
A :
Sen nasıl kilo verdin?
B :
Ben spor yaparak kilo verdim.
A :
Ahmet okula nasıl gidiyor?
B :
Ahmet okula yürüyerek gidiyor.
A :
Siz başarılı bir iş adamısınız. Nasıl başarılı oldunuz?
B :
Planlı ve çok çalışarak başarılı oldum.
2. ETKİNLİK
Aşağıda boşlukları uygun "-(y)arak / -(y)erek" ekleriyle tamamlayınız.
1) İnsanlar dans ederek eğleniyor.
2) Çocuk koşarak annesine sarıldı.
3) Filmi ağlayarak seyrettim.
4) Öğrenciler macera romanlarını severek okuyor.
5) Arkadaşına teşekkür ederek ofisten ayrıldı.
6) Abdullah ile Meryem üniversitede tanışıp, isteyerek evlendiler.
- NOT!
- "-arak" eki "olmak" fiiliyle kalıplaşarak kullanılabilir.
- Örnek: Bir öğretmen olarak size bir tavsiyede bulunmak istiyorum.
- Örnek: Sen İngiltere'ye daha önce turist olarak mı gittin?
- "-arak /-erek" yapıları olumsuzluk eki "-ma / -me" almış fiillere "-yarak / -yerek" şeklinde gelir. Örnek: Ahmet Bey bu konuda konuşmayarak sessiz kaldı.
3. ETKİNLİK
Boşlukları, parantez içindeki fiillere "-(y)arak / -(y)erek" ekleyerek doldurunuz.
1) Türkçeyi severek öğreniyoruz. (sevmek)
2) İnsanlar konuşarak anlaşır. (konuşmak)
3) Bu fabrikada mühendis olarak çalışıyorum. (olmak)
4) Özür dilerim, seni istemeyerek üzdüm. (istememek)
5) Babam, hafta sonunu dinlenerek geçirdi. (dinlenmek)
6) Bağırarak konuşuyorsunuz. Lütfen biraz sessiz olun! (bağırmak)
7) Onun tavsiyelerine uymayarak hata yaptım. (uymamak)
- NOT!
- "-erek" eki "gitmek" fiiliyle kalıplaşarak "giderek" biçiminde kullanılır..
- giderek, "gitgide" ve "gittikçe" ile aynı anlamda kullanılır.
- Örnek: Hava giderek (gitgide, gittikçe) soğuyor.
- Örnek: Hasta giderek iyileşiyor.
- Örnek: Türkçeyi giderek daha iyi konuşuyorum.
DİL BİLGİSİ
Aşağıdaki tabloyu öğretmeninizle birlikte inceleyin. Anlamadığınız yerleri öğretmeninize sorun.
"-a ...-a" eki
NOT!
- Fiil + (y)a ... (y)a / (y)e ... (y)e
- Bu ek, işin sürekli olarak ya da arka arkaya tekrarlanarak yapıldığını gösterir.
- a, ı, o, u : -a e, i, ö, ü : -e
|
| Spor yapa yapa zayıfladım. |
| Yeni evinizi güle güle kullanın. |
| Çocuk düşe kalka yürüyor. |
| Filmi ağlaya ağlaya seyrettik. |
- NOT!
- "-a /-e" yapıları olumsuzluk eki "-ma / -me" almış fiillere "-ya / -ye" şeklinde gelir. Örnek: Spor yapmaya yapmaya kilo aldım.
4. ETKİNLİK
Boşlukları uygun "-(y)a -(y)a" ekleriyle tamamlayınız.
1) Öğrenciler koşa koşa eve gittiler.
2) Bazı insanlar bile bile hata yapıyor.
3) Spor yapa yapa zayıfladım.
4) Gide gide caddenin sonuna geldik.
5) Çocuklar bahçede hoplaya zıplaya oynuyorlar.
6) Şehirde döne dolaşa aynı yere geldik.
7) Çocuklar tatili güle oynaya geçirdiler.
5. ETKİNLİK
Boşlukları örnekteki gibi parantez içindeki fiillere "-(y)a -(y)a" ekleyerek doldurunuz.
Örnek: Bilgisayara baka baka gözlerim yoruldu. (bak-)
1) Çocuklar evde otura otura sıkıldılar. (otur-)
2) Size seve seve yardım edebilirim. (sev-)
3) Kredi borçlarımı ödeye ödeye yeni bitirdim. (öde-)
4) Babam horlaya horlaya uyuyor. (horla-)
5) Müdürden cuma günü için ezile büzüle izin istedik. (ezil- büzül-)
6) Meryem dün matematik ödevini istemeye istemeye yaptı. (isteme-)
DİL BİLGİSİ
Aşağıdaki tabloyu öğretmeninizle birlikte inceleyin. Anlamadığınız yerleri öğretmeninize sorun.
-e göre / bence (bana göre)
NOT!
- İsim +a/e göre : Cümleye görecelik anlamı katar. Bir kişinin düşüncesini belirtmek için kullanılır. Örnek: Anneme göre ben biraz dağınık biriyim. / Ahmet'e göre takımın en iyi oyuncusu Murat. / Öğretmene göre Kemal çok zeki bir öğrenci.
- e göre zamirlerle de kullanılır. (Zamir+ e göre): Ben+e göre=bana göre, sen+ e göre=sana göre, o+e göre=ona göre, bize göre, size göre, onlara göre
- Örnekler: Bence (Bana göre) bu elbise sana çok yakıştı. Sence (Sana göre) Abdullah'ın davranışları doğru mu? Ona göre her şey çok iyi. Bize göre evin kirası biraz pahalı. Size göre Türkçe öğrenmek zor mu? Onlara göre dinlemek, okumaktan daha zevkli.
6. ETKİNLİK
Boşlukları "-e göre / bence / bana göre / " yapılarıyla doldurunuz.
1) Bana göre yazmak, konuşmaktan daha zor.
2) Mağazadan anneme göre bir çanta bulamadık.
3) Sence bu maçı hangi takım kazanır?
4) Antrenöre göre en iyi futbolcu Kerem'di.
5) Sana göre hangi kalem daha güzel?
6) Hava durumuna göre yarın İstanbul'a yağmur yağacak.
7) Bence dünyadaki en önemli problemler savaş, açlık ve küresel ısınma.
8) Soruları metne göre mi cevaplayacağız?
DİL BİLGİSİ
Aşağıdaki tabloyu öğretmeninizle birlikte inceleyin. Anlamadığınız yerleri öğretmeninize sorun.
-e göre
NOT!
- İsim +e göre : Cümleye görecelik anlamının yanında uygunluk ve karşılaştırma anlamı da katar. Örnek: Aneme göre biraz dağınık biriyim. (görecelik)
- Örnek: Ayağıma göre bir spor ayakkabısı bulamadım. (uygunluk)
- Örnek: Sınav sana göre kolay olabilir ama diğerlerine göre zormuş. (karşılaştırma ve görecelik)
Aşağıdaki kelimelerle anlamlı ve kurallı cümleler oluşturunuz.
1) Hasan'a / uzun / daha / Ali / göre
Ali, Hasan'a göre daha uzun.
2) kardeşime / bu elbise / göre / tam
Bu elbise tam kardeşime göre.
3) daha / göre / markete / ucuz / pazar
Pazar, markete göre daha ucuz.
4) değil mi? / bu eldiven / büyük / göre / senin eline
Bu eldiven, senin eline göre büyük değil mi?
5) daha soğuk / İstanbul'a / Ankara / göre / kış mevsiminde
Kış mevsiminde Ankara, İstanbul'a göre daha soğuktur.
6) çok küçük / bu / ev / bize / değil / göre
Bu ev çok küçük, bize göre değil.
7. ETKİNLİK
Metni dinleyiniz ve soruları cevaplayınız.
Adım Serap. Bir markette kasiyer olarak çalışıyorum. Evim markete çok yakın. Evden markete yürüyerek gidiyorum. Hafta içi ve cumartesi günü sabahtan akşama kadar çalışıyorum. Bazı insanlar işlerini istemeye istemeye yapıyor. Fakat ben işimi severek yapıyorum. Pazar günü çalışmıyorum. Pazar gününü spor yaparak ve televizyon izleyerek geçiriyorum. Bence insan kendine de zaman ayırmalı.
1) Serap ne iş yapıyor?
- Bir fabrikada işçi olarak çalışıyor.
- Bir markette kasiyer olarak çalışıyor.
- Bir hastanede hemşire olarak çalışıyor.
2) Serap, evden markete nasıl gidiyor?
- Serap, evden markete otobüsle gidiyor.
- Serap, evden markete bisikletle gidiyor.
- Serap, evden markete yürüyerek gidiyor.
3) Serap işini nasıl yapıyor?
- Serap işini severek yapıyor.
- Serap işini istemeye istemeye yapıyor.
- Serap işini sıkıla sıkıla yapıyor.
4) Serap pazar gününü nasıl geçiriyor?
- Temizlik ve yemek yaparak geçiriyor.
- Spor yaparak ve televizyon izleyerek geçiriyor.
- Alışveriş yaparak ve sinemaya giderek geçiriyor.
8. ETKİNLİK
Aşağıdaki sorulara parantez içindeki örneklere benzer cevap veriniz? "-arak, -a... -a" ekleri ve bence/bana göre/-e göre" yapılarını kullanarak öğretmenle konuşunuz?
- İş yerine/markete/okula nasıl gidiyorsunuz? (İş yerine sabah zorlanarak gidiyorum.)
- Hafta sonunu nasıl geçiriyorsunuz? (Hafta sonunu film izleyerek geçiriyorum.)
- Türkçeyi nasıl öğreniyorsunuz? (Türkçeyi kitap okuyarak öğreniyorum. Arkadaşlarımla Türkçe konuşa konuşa öğreniyorum. okumak/ konuşmak / dinlemek / yazmak vb.)
- Sence (Sana göre) insanlar çevre kirliliğini neler yaparak önleyebilir?
- Bence (Bana göre) insanlar çevre kirliliğini........................................................... (yaparak) önleyebilir.
9. ETKİNLİK
Diyaloğu okuyunuz ve soruları cevaplayınız.
Elif :
Olga merhaba, ben son zamanlarda çok kilo aldım. Sen hiç kilo almıyorsun, formda kalmayı nasıl başarıyorsun?
Olga :
Merhaba Elif. Ben dengeli beslenerek ve spor yaparak formda kalıyorum.
Elif :
Nasıl besleniyorsun?
Olga :
Şeker ve ekmeği çok az yiyerek ve proteinli yiyecekler tüketerek besleniyorum. Ayrıca günlük en az iki litre su içmeye çalışıyorum.
Elif :
Beslenmenin dışında neler yaparak formda kalıyorsun?
Olga :
Bisiklete binerek, her gün kırk dakika yürüyerek bazen de voleybol oynayarak formda kalıyorum.
Elif :
Sence ben kilo verebilir miyim?
Olga :
Bence beslenmene dikkat ederek ve düzenli spor yaparak kilo verebilirsin.
Elif :
Teşekkür ederim Olga. İyi günler.
Olga :
Rica ederim. İyi günler Elif.
Aşağıdaki soruları metne göre cevaplayınız.
1) Olga nasıl formda kalıyor?
Olga, dengeli beslenerek ve spor yaparak formda kalıyor.
2) Olga formda kalmak için nasıl besleniyor?
Olga, şeker ve ekmeği çok az yiyerek ve daha çok proteinli yiyecekleri tüketerek besleniyor.
3) Olga, beslenmenin dışında neler yaparak formda kalıyor?
Olga, bisiklete binerek, her gün kırk dakika yürüyerek bazen de voleybol oynayarak formda kalıyor.
4) Olga'ya göre Elif nasıl kilo verebilir?
Ona göre Elif, beslenmeye dikkat ederek ve düzenli spor yaparak kilo verebilir.
10. ETKİNLİK
Cümledeki boşlukları uygun kelimelerle eşleştiriniz.
- Aynur, şehir merkezindeki dükkanlara ............. yürüyor. ( )
- ............... bu araba pahalı mı? ( )
- Bir arkadaş ............... her zaman senin yanındayım. ( )
- İstanbul, İzmir............... daha kalabalık bir şehir. ( )
- Manavdan meyveleri .............. alıyorum. ( )
- sence (sana göre)
- baka baka
- olarak
- sence (sana göre)
- seçerek
11. ETKİNLİK
Aşağıdaki kelime ve yapıları kullanarak cümleler yazınız.
- koşarak
- titreye titreye
- gülerek
- Bana göre/Bence
- temizleyerek
- söyleye söyleye
- olarak
- -e göre
1) ............................................................................................
2) ...........................................................................................
3) ............................................................................................
4) ............................................................................................
5) ............................................................................................
6) ............................................................................................
7) ............................................................................................
8) ............................................................................................
You have run out of free trial lessons. Subscribe now to continue learning Turkish!
Register now
